فورک
بلاک چینها مثل جانورهایی پیچیده هستند. آنها به طور مداوم در حال رشد، تحول و اضافه کردن ویژگیهای جدید به خود هستند و تمام این تغییرات با موافقت کامل تمام اجزای این سیستم پیچیده صورت میگیرد. همه چیز بر پایه اجماع بنا شده است. تکنولوژی بلاک چین نسبتا جدید است؛ به همین خاطر، این تکنولوژی همچنان هر روز با ماجراهایی پیشبینی نشده مواجه میشود. ماجراها و مشکلاتی که ممکن است نیاز به رسیدگی و حل شدن داشته باشند.
مهم نیست پای یک سری مسائل امنیتی حیاتی در میان باشد که میتوانند بلاک چین را در مقابل حملههای بیرونی آسیبپذیر کنند و یا تغییرات سیستمی مهم که میتوانند به عملکرد بهتر بلاک چین کمک کنند. هر ویژگی جدید، اصلاح امنیتی، یا عملکرد اضافه شده به نوعی رای از طرف همه اعضای این سیستم غیرمتمرکز نیاز دارد. اگرچه ماهیت بسیاری از این تغییرات بحثبرانگیز است، تغییراتی که روی پروتکل اعمال میشوند و سیستم به رای گذاشتن آنها، همگی بخشی از غیر متمرکز بودن سیستم بلاک چین را تشکیل میدهند.
وقتی حرف تغییری در پروتکل به میان میآید، توسعهدهندههای سیستم معمولا تاریخی تعیین میکنند و به اعضا زمان میدهند که درباره موضوع مورد بحث م کنند یا نظر خود را اعلام کنند. وقتی زمان اعمال تغییر فرا میرسد، بلاکچین وارد فرایندی میشود که فورک کردن نام دارد. دو نوع فورک اصلی وجود دارد. سافت فورک (Soft Fork) و هارد فورک (Hard Fork)، که در ادامه این مقاله به جزئیات این فرآیندها میپردازیم.
سافت فورک یک بروزرسانی در نرم افزار بوده که با نسخههای قدیمی سازگار (backwards compatible) است.
این بدین معناست که شرکتکنندگانی که نرمافزار خود را آپدیت نکرده باشند نیز میتوانند در اعتبارسنجی (Validation) و تایید (Verification) تراکنشها شرکت کنند. پیادهسازی سافت فورک به نسبت آسانتر بوده چراکه تنها نیاز است اکثریت شرکتکنندگان نرمافزار خود را آپدیت کنند. همهی شرکتکنندگان چه نرمافزار خود را آپدیت کرده و چه نکرده باشند، میتوانند بلاکهای چدید را تشخیص دهند و فعالیتهایشان با شبکه سازگار است. نکتهی قابل تامل این است که عملکرد شرکتکنندهای که نرمافزار خود را آپدیت نکرده تحت تاثیر قرار میگیرد.
یک مثال برای سافت فورک این است که مثلا سایز بلاکها از 1 مگابایت به 800 کیلوبایت تغییر پیدا کرده است. نودهایی از شبکه که نرمافزار خود را آپدیت نکردهاند در سافت فورک میتوانند تراکنشهای جدید را ببینند. مشکل زمانی به وجود میآید که ماینری که نرمافزار خود را آپدیت نکرده است، بخواهد بلاک جدیدی را ثبت نماید و بلاک او توسط شبکه رد میشود. از این رو سافت فورک یک مکانیزم ارتقاء تدریجی را نشان میدهد که افرادی که نرمافزار خود را آپدیت نکردهاند با محدود شدن قابلیتهایشان، انگیزهی کافی برای اینکار را پیدا کنند.
مثالهایی برای سافت فورک:
BIP66: یک سافت فورک برای اعتبارسنجی امضای شبکهی بیت کوین بود.
P2Sh: یک سافت فورک برای اضافه کردن قابلیت آدرسهای چند امضایی بر روی شبکهی بیت کوین بود.
هاردفورک مربوط به تغییرات نرمافزاری است که که با نسخههای قدیمی سازگار نیست (not backwards compatible). در این فورک تمامی شرکتکنندگان باید نرمافزار خود را به روزرسانی کنند تا قادر باشند در تایید تراکنشها و اعتبارسنجی آنها شرکت کنند. نودهایی که به روزرسانی را انجام نداده باشند از شبکه جدا شده و نمیتوانند تراکنشهای جدید را تایید کنند. این فورک موجب انشعاب دائمی بلاکچین میشود و تا زمانی که کاربرانی در زنجیرهی قدیمی حضور داشته باشند، دو بلاکچین به صورت جداگانه و همزمان وجود خواهند داشت.
بیت کوین کش و اتریوم کلاسیک مشهورترین نمونههای یک هاردفورک هستند. البته هاردفورک همیشه باعث به وجود آمدن یک ارز دیجیتال جدید نمیشود بلکه تمام جامعه برسر آن توافق میکنند.
هاردفورک برنامهریزی شده، یک بروزرسانی در پروتکل است که از ابتدا در نقشهی راه (Roadmap) پروژه در نظر گرفته میشود. از آنجایی که این بروزرسانی در راستای قابلیتها و ویژگیهای بلاک چین میباشد، تمامی شرکتکنندگان به رهبری توسعهدهندگان اصلی به زنجیرهی جدید رفته و نرمافزار خود را بروزرسانی میکنند چراکه این تغییرات در سطح کدنویسی پایهی شبکه صورت میپذیرند. در این فورک زنجیرهی قبلی از بین میرود و دلیلی نیز برای حمایت از آن وجود ندارد. در این فورک، کوین جدیدی به وجود نخواهد آمد.
مثالهای این نوع هاردفورک فورک:
اتریوم: هاردفورک های موجود در نقشه راه اتریوم از این نوع هستند. به عنوان مثال بیزانس (Byzantium)، فاز اول بروزرسانی مربوط به اتریوم 2 بود. این فورک در اکتبر 2017 به وقوع پیوسته و هدف آن بهبود مقیاسپذیری اتریوم و یکپارچهسازی تراکنشهای خصوصی است.
مونرو : در ژانویهی 2017، هاردفورکی در شبکهی اتریوم جهت اضافه شدن ویژگی جدیدی به نام حلقهی معاملات محرمانه (RCT) برای بهبود حریم خصوصی و امنیت شبکه، به وقوع پیوست.
هاردفورک بحثبرانگیز به علت اختلاف نظر بین اعضای شبکه اتفاق میافتد و موجب میشود بخشی از شرکتکنندگان، زنجیرهی جدیدی که از نظر خودشان بهتر است را با تغییرات عمدهای در کد ایجاد کنند.
مثالهای هارفورک بحثبرانگیز:
بیت کوین کش (Bitcoin Cash): هاردفورکی بود که توسط گروهی که میخواستند مقیاسپذیری بیت کوین را با افزایش سایز بلاک از 1 مگابایت به 8 مگابایت افزایش دهند، ترتیب داده شد. این کار باعث شد که شبکه بتواند تراکنشهای بیشتری را پردازش کند، کارمزد شبکه کاهش پیدا کرده و همچنین تنگنای شبکهی بیتکوین با افزایش استفاده از آن بهبود داده شده است. این هاردفورک منجر به پیدایش ارز جدیدی به نام بیت کوین کش گردید.
اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic): اتریوم نیز برای خنثی کردن تاثیر هکی که در یکی از برنامههای کاربردیاش به نام سازمان خودکار غیرمتمرکز (ِDAO) اتفاق افتاد، دچار هاردفورک شد. توسعهدهندگان اصلی اتریوم و اکثریت شرکتکنندگان شبکه،با هاردفورک موافقت کردند و تنها تعداد معدودی از مواضع خود کوتاه نیامده و نرمافزار خود را آپدیت نکردند که بلاکچین آنها به اتریوم کلاسیک (ETC) معروف است.
یک نمونه اولیه از هارد فورکهای برنامهریزی شده گسسته شدن زنجیره ارز مونرو (Monero) در سال ۲۰۱۷ است که موجب اضافه شدن تراکنشهای محرمانه رینگ شد (Ring Confidential Transactions). این ویژگی موجب مبهم شدن ارزش هر تراکنش شد و حریم خصوصی بلاک چین را یک لایه محکمتر کرد. و این مسئله باعث شد ماینرها و اعضای مجموعه از این ویژگی با آغوش باز استقبال کنند.
نمونهای معروف از هارد فورک، تقسیم شدن بلاک چین اتریوم (Ethereum) به دو زنجیره متفاوت است. این مسئله بعد از هک شدن یکی از اپلیکشینهای ایجاد شده بر بستر اتریوم به نام DAO، اتفاق افتاد. به دلیل عدم توافق اعضای مجموعه بر سر سرنوشت بلاک چین بعد از این اتفاق، یک هارد فورک صورت گرفت و دو زنجیره جدید به نامهای اتریوم و اتریوم کلاسیک ایجاد شد. اتریوم کلاسیک همان زنجیره اولی است که به کار خود ادامه داد و اتریوم زنجیرهای است که بعدا ایجاد شد.
بر خلاف هارد فورکهای برنامهریزی شده که با حمایت اکثریت اعضای مجموعه مواجه میشوند، هاردفورکهای بحث برانگیز باعث ایجاد جدالهای شدیدی بین اعضا می شوند. هارد فورکهای بحث برانگیز هم شامل قابلیتهایی برای ارتقای سیستم هستند، ولی این قابلیتها موافقت اکثریت اعضا را به خود جلب نمیکنند. به همین دلیل، این هارد فورکها معمولا به ایجاد دو بلاک چین مجزا منجر میشوند، بلاک چین اصلی و جدید، که هر دو تا زمانی که مورد حمایت قرار بگیرند به فعالیت خود ادامه میدهند. معروفترین و بحث برانگیزترین هارد فورکی که تا به حال صورت گرفته است، ایجاد شدن زنجیره بیتکوین کش (Bitcoin Cash) است که در سال ۲۰۱۷ انجام شد. این مسئله وقتی اتفاق افتاد که گروهی از توسعهدهندهها برای کمک به حل مسائل مربوط به مقیاس، در طلب افزایش سایز بلاک بیت کوین از یک مگابایت به هشت مگابایت بودند. وقتی این فورک انجام شد، بلاک چین بیتکوین به دو زنجیره موازی با دو سری قوانین مجزا تقسیم شد. این اتفاق موجب هرج و مرج کوتاهی بین دستگاه ماینرها شد که از این زنجیره به آن یکی میرفتند و میخواستند بدانند کدام یک برایشان سود بیشتری به همراه خواهد داشت.
درباره این سایت